CAFE HYMA: Εντάσσεται στο χωροταξικό σχεδιασμό η δημιουργία ΒΙΠΕ στο Μαντούδι;

Δευτέρα 5 Ιουλίου 2010

Εντάσσεται στο χωροταξικό σχεδιασμό η δημιουργία ΒΙΠΕ στο Μαντούδι;

Ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ανακοίνωσε το περασμένο μήνα την δημιουργία μια οργανωμένης Βιομηχανικής Περιοχής (ΒΙΠΕ) στη Βόρεια Ευβοια στην περιοχή του Μαντουδίου. Την Δευτέρα 21/6/10, στελέχη της ΤΕΡΝΑ ενημέρωσαν το Δ.Σ. Κηρέως και τους παρευρισκόμενους δημότες την δημιουργία Βιομηχανικής Περιοχής ( ΒΙΠΕ) τη περιοχή Φουρνων. Η ΒΙΠΕ είναι περιβαλλοντικά η χειρότερη από τις τρεις δυνατές βιομηχανικές χωροθετήσεις που προβλέπει ο νόμος. Οι άλλες δυο χωροθετήσεις, Βιομηχανικό Πάρκο (ΒΙΠΑ) και Βιοτεχνικό Πάρκο (ΒΙΟΠΑ) επιτρέπουν την εγκατάσταση μονάδων μέσης και χαμηλής όχλησης και έχουν ηπιότερες και αποδεκτότερες συνέπειες για το περιβάλλον. Η εξορυκτική/μεταλλουργική (που ήταν βιομηχανία μέσης όχλησης) ιστορία της περιοχής συνάδει περισσότερο με την δημιουργία ενός ΒΙΠΑ και όχι ΒΙΠΕ. Η ΤΕΡΝΑ χρησιμοποιεί την εξορυκτική/μεταλλουργική ιστορία της περιοχής και την προτεραιότητα (και εξειδίκευση) σε αυτό το κλάδο που προβλέπει ο χωροταξικός σχεδιασμός για την περιοχή σαν άλλοθι για την δημιουργία ΒΙΠΕ.

Μια ΒΙΠΕ επιτρέπει την συγκέντρωση μονάδων υψηλής όχλησης και μονάδων Σεβέζο (όπως θερμοηλεκτρικοί σταθμοί, διυλιστήρια, χημικές εγκαταστάσεις, εγκαταστάσεις αποθήκευσης ραδιενεργών καταλοίπων, εγκαταστάσεις διάθεσης τοξικών και επικίνδυνων αποβλήτων, καύση βιομηχανικών και αστικών λυμάτων, κλπ.) και θα αλλάξει την κλαδική φυσιογνωμία της περιοχής και του νομού. Ένας φορέας ΒΙΠΕ (στη συγκεκριμένη περίπτωση η ΤΕΡΝΑ) έχει το δικαίωμα αναγκαστικών απαλλοτριώσεων, και το δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης του αιγιαλού και της παραλίας (της παραλίας Κυμασίου σε αυτή την περίπτωση).

Πολλοί αναρωτιούνται αν η δημιουργία ΒΙΠΕ Βόρειας Εύβοιας και η συγκέντρωση μονάδων που κανείς δεν θέλει στη περιοχή του. Τα ερωτήματα είναι::

1.   Αν η ΒΙΠΕ εντάσσεται στο χωροταξικό σχεδιασμό της Βόρειας Εύβοιας

2.   Αν η ΒΙΠΕ θα υποβαθμίσει τη τουριστική εικόνα της ευρύτερης περιοχής και θα απαξιώσει τους πλούσιους τουριστικούς της πόρους.

3.   Αν η ΒΙΠΕ θα αλλάξει την κλαδική φυσιογνωμία του νομού την διατήρηση της οποίας απαιτούν τα εθνικά και περιφερειακά χωροταξικά σχέδια.

Όπως θα αναμενόταν η «ενημέρωση» επρόκειτο περισσότερο για μια εκστρατεία της ΤΕΡΝΑ να κερδίσει την στήριξη της τοπικής κοινωνίας και να προλάβει τυχόν δυσάρεστες αντιδράσεις. Επειδή η ΒΙΠΕ δημιουργεί νέα δεδομένα στην περιοχή και ανησυχία στους άλλους τομείς όπως η γεωργία, ο τουρισμός και οι μικρές βιοτεχνίες ο Kireas.org αποφάσισε να πληροφορήσει σχετικά με το επίσημο χωροταξικό σχεδιασμό για την περιοχή για να περιοριστεί τυχόν παρερμηνεία του. Στα πλαίσια της σωστής πολύπλευρης ενημέρωσης και της έκκλησης για κοινωνικό διάλογο στο θέμα ΒΙΠΕ ο Kireas.org ανάρτησε την βιντεογράφηση στο παρακάτω σύνδεσμο έτσι ώστε οι δημότες να διαμορφώσουν την δική τους άποψη για το θέμα.

http://kireas.org/smf/index.php?topic=875.0

ΤΙ ΕΙΠΑΝ ΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΗΣ ΤΕΡΝΑ ΣΤΟΥΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥΣ ΚΗΡΕΩΣ

ΤΕΡΝΑ: Η ΒΙΠΕ προβλέπεται στο χωροταξικό σχεδιασμό της περιοχής

Τα στελέχη της ΤΕΡΝΑ είπαν ότι η ΒΙΠΕ «κατ’ ουσία είναι μια πρόταση ανάπτυξης στο πλαίσιο του χωροταξικού σχεδιασμού όπως αυτός θεσμοθετήθηκε το 2003 και το 2008 με το περιφερειακό και το εθνικό χωροταξικό σχέδιο».

Ο κ. Μαρίνος Κουρής υπεύθυνος για την περιβαλλοντική μελέτη της ΒΙΠΕ είπε: « Ο σχεδιασμός του 2003 προβλέπει για την συγκεκριμένη περιοχή εξορυκτική δραστηριότητα μη σιδηρούχων μετάλλων. Αναφέρει όπου υπάρχουν εξειδικευμένα δίπολα στην περιοχή τα οποία είναι το Μαντούδι-Λίμνη Προσδιορίζει πού μπορεί να αναπτυχτεί συγκεκριμένη μεταλλευτική και μεταλλουργική δραστηριότητα….. Το 2008 το εθνικό χωροταξικό σχέδιο ή σχέδιο Σουφλιά. Προσδιορίζει ότι οι μεταλλευτικές δραστηριότητες επειδή συνδέονται με την εντοπιότητα των πρώτων υλών συνεισφέρουν πρωτίστως. Η Εύβοια δεν έχει μόνο το λευκόλιθο έχει και την Χαλέπιο Πεύκη (ρητίνη).» Ο κ. Μαρίνος Κουρής ίσως δεν γνωρίζει ότι η περιοχή δεν παράγει φυσικό αέριο και ότι η μεγαλύτερη έκταση της ΒΙΠΕ προορίζεται για την μονάδα ηλεκτροπαραγωγής και όχι την μεταλλουργία.

Ο κ. Λουκοπουλος υπεύθυνος για τον χωροταξικό σχεδιασμό της ΒΙΠΕ είπε: « Το πλαίσιο χωροταξικού σχεδιασμού Στερεάς Ελλάδας, ήδη από το 2003 μιλάει για ένα αστικό και μεταλλευτικό δίπολο Λίμνης- Μαντουδίου. Δηλαδή μιλάει για μια ενιαία οικιστική ενότητα άμα θέλετε, ουσιαστικά πρόκειται για το σχέδιο το οποίο υλοποιείται με τον Καλλικράτη τώρα. Και για ένα σύνολο μεταλλευτικών πεδίων τα οποία αναπτύσσονται από την Λίμνη μέχρι το Μαντούδι και τα οποία προκρίνει προς ανάπτυξη …Ιδέα που έρχεται να προχωρήσει παραπέρα το εθνικό χωροταξικό του 2008 το οποίο αναγνωρίζοντας την ύπαρξη αυτού του πλούτου, φυσικού και ανθρωπογενούς στη περιοχή μιλά για ένα άξονα ανάπτυξης στην Βόρεια Εύβοια και προσέξτε το αυτό για την δημιουργία οργανωμένων φορέων για την υποδοχή βιομηχανικής δραστηριότητας σε σχέση και με την μεταλλευτική δραστηριότητα. Έτσι λοιπόν Η πρόταση της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ`για την Βιομηχανική Περιοχή της Βόρειας Εύβοιας στο Μαντουδι, κατ ουσία είναι μια πρόταση ανάπτυξης στο πλαίσιο του χωροταξικού σχεδιασμού όπως αυτός θεσμοθετήθηκε το 2003 και το 2008 με το περιφερειακό και το εθνικό χωροταξικό σχέδιο η οποία υλοποιείται με το νόμο 2545 του 1997».

ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ.

Εν συντομία πρώτα, ο περιφερειακός και εθνικός χωροταξικός σχεδιασμός προβλέπει για την περιοχή (Λίμνης –Μαντουδίου):

1.   Προτεραιότητα στη εξορυκτική/μεταλλουργική δραστηριότητα (που είναι δραστηριότητα μέσης όχλησης)

2.    Ανάπτυξη του τουρισμού όλων των τύπων σε επίπεδο περιφέρειας και νομού

3.   Διατήρηση της κλαδικής φυσιογνωμίας της περιοχής

4.   Ανάπτυξη Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Παραγωγικών Δραστηριοτήτων (ΠΟΑΠΔ) αλλά όχι ΒΙΠΕ

Αναλυτικά προβλέπονται τα παρακάτω.

Α. Το Χωροταξικό Σχέδιο για την Στερεά Ελλάδα του 2003 (με ορίζοντα 15 ετών) προβλέπει:

Χαρτης απο το Χωροταξικό Σχέδιο για την Στερεά Ελλάδα
*τα πρασινα αστέρια ειναι "περιοχές περιβαλλοντικής ευαισθησίας"

- Εξειδικευμένες παρεμβάσεις που θα αξιοποιούν την εμπειρία του σχολάζοντος ανθρωπινού δυναμικού (δηλ. τη εξορυκτική/μεταλλουργική βιομηχανία)

- Ανάπτυξη του τουρισμού όλων των τύπων

- Το Μαντούδι και η Λίμνη προσδιορίζονται σαν μεταλλευτική περιοχή όπου προτεραιότητα έχει η συγκεκριμένη δραστηριότητα (μετάλλευση/μεταλλουργία)

- Ανάπτυξη Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Παραγωγικών Δραστηριοτήτων (ΠΟΑΠΔ) και όχι ΒΙΠΕ (άρθρο 10 του Ν.2742/1999 ) .

- Οι δήμοι Κηρέως, Ελύμνιου και Νηλέως εντάσσονται στις προτεραιότητες ανάπτυξης τουρισμού για ΟΤΑ σε επίπεδο περιφέρειας και σε επίπεδο νομού (αγροτουρισμό και οικο-τουρισμό) και απαιτεί αναβάθμιση της εικόνας τους

-Η περιοχή Όρος Κανδήλι, Κοιλάδα Προκοπίου και δέλτα Κηρέα συμπεριλαμβάνονται σαν περιοχή του επιστημονικού καταλόγου του Νατούρα 2000 και σαν «περιοχή περιβαλλοντικής ευαισθησίας» που κρίνεται απαραίτητο να διατηρηθούν (Σημ. οι περιοχές αυτές δεν επηρεάζονται άμεσα από την δημιουργία ΒΙΠΕ) ..

- οι ακτές της Βόρειας Εύβοιας προς το Αιγαίο, χαρακτηρίζονται περιοχές ιδιαίτερης φύσης που απαιτούν προστασία ως τοπία

Β. Το Ειδικό Χωροταξικό Σχέδιο για τον Τουρισμό του 2009 (ΥΑ. 24208/2009) προβλέπει:

Χάρτης προτεραιοτήτων στον τουρισμό για την Bορεια Eυβοια από το Ειδικό Χωροταξικό Σχέδιο για τον Τουρισμό

-χαρακτηρισμός της περιοχής (δες χάρτη ειδικού χωροταξικού ) σαν περιοχής ανάπτυξης ήπιου και εναλλακτικού τουρισμού (με κωδικό Β2). Στις περιοχές αυτές το χωροταξικό σχέδιο προβλέπει την στήριξη δραστηριοτήτων που συμβάλλουν στην αναβάθμιση της εικόνας της περιοχής.

- για την επίλυση συγκρούσεων με άλλες χρήσεις (π.χ. τουρισμός-βιομηχανία) προβλέπει ότι τυχόν επιτρεπόμενη σημειακή χωροθέτηση της βιομηχανίας (π.χ. μια ΒΙΠΕ) δεν πρέπει να θίγει το περιβάλλον και το τοπίο ως τουριστικούς πόρους (άρθρο 8 )

- Προβλέπεται η «εκμετάλλευση» της δραστηριότητας (π.χ., μετάλλευση/μεταλλουργίας) ως ειδικού ενδιαφέροντος τουριστικού πόρου, συμπεριλαμβανομένης της αξιοποίησης των παλιών μεταλλείων είναι υπό προϋποθέσεις δυνατή και επιθυμητή.

Γ. Το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για την Βιομηχανία του 2009 (ΚΥΑ 11508/2009) προβλέπει:

- ότι η υφιστάμενη κλαδική φυσιογνωμία του νομού Εύβοιας (ταυτόχρονα συνεκτική και διευρυμένη) δεν απαιτεί κάποια άλλη παρέμβαση πλην της στήριξης της διατήρησης αυτού του χαρακτήρα (παραρτ.1). Τα σχέδια της ΤΕΡΝΑ αλλάζουν την κλαδική φυσιογνωμία του νομού

-να ληφθεί υπόψη στο σχεδιασμό η ύπαρξη εξορυκτικών/ μεταλλουργικών δραστηριοτήτων στην περιοχή Μαντούδι-Λίμνη

-Προβλέπει την ανάγκη οργανωμένων υποδοχέων στην Χαλκίδα και επιλεκτική διατήρηση της υφιστάμενης χωροθέτησης των υπαρχουσών μονάδων με εκσυγχρονισμό στις θέσεις στις οποίες βρίσκονται (παραρτ.1)

-αναγνωρίζει την σύγκρουση χρήσεων γης στις παράκτιες περιοχές της βόρειας Εύβοιας και προτείνει λεπτομερή σχεδιασμό των χρήσεων (παραρτ.1).

-θέτει γενικά κριτήρια (αρθρο 8 ) για την δημιουργία οργανωμένων υποδοχέων όπως το ΒΙΠΕ (π.χ. Ένταξή τους σε πόλους ή άξονες ανάπτυξης, χωροθέτηση σε περιφέρεια ή νομό, Ειδίκευση της ευρύτερης περιοχής σε κλίμακα νομού, καλή υπερτοπική προσπελασιμότητα, καλή τοπική προσπελασιμότητα, εγγύτητα σε ενεργειακά δίκτυα, κλπ.) που δεν πληρεί η μόνο μερικώς πληρεί η πρόταση της ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ για την ΒΙΠΕ της Βορειας Ευβοιας.

Δ. Το Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού του 2008 (ΚΥΑ 6876/4871/08) (ορίζοντας 15 ετών).

Το εθνικό χωροταξικό σχέδιο εξειδικεύεται/συγκεκριμενοποιείται με τα χωροταξικά σχέδια για την βιομηχανία και τον τουρισμό (παραπάνω). Στην προκειμένη περίπτωση το σχέδιο:

- απαιτεί την χωρική διάρθρωση, εξειδίκευση και την εξασφάλιση της συμπληρωματικότητας μεταξύ των παραγωγικών τομέων (άρθρο 7). (π.χ. εξειδίκευση της περιοχής στην μετάλλευση/μεταλλουργία και συμπληρωματικές προς αυτή δραστηριότητες). Εδώ στην ΒΙΠΕΒΕ, επιχειρείται εξειδίκευση στην ηλεκτροπαραγωγή με προσχηματική συμπληρωματικότητα με την εξόρυξη/μεταλλουργία

- προβλέπει ότι στη διευθέτηση συγκρούσεων χρήσεων γης και στη διασφάλιση προϋποθέσεων συνύπαρξης δραστηριοτήτων, να λαμβάνονται υπόψη η μοναδικότητα και διαθεσιμότητα των πόρων για την ανάπτυξη κάθε παραγωγικής δραστηριότητας και η στάθμισης κόστους – ωφέλειας σε κοινωνικό-οικονομικό και περιβαλλοντικό επίπεδο. Η μετάλλευση/μεταλλουργία (που είναι μοναδικός και διαθέσιμος πόρος της περιοχής) αποτελεί ένα μικρό μέρος της ΒΙΠΕ που χρησιμοποιείται να νομιμοποιηθεί όλο το εγχείρημα ΒΙΠΕΒΕ.

-Για το τομέα ενέργειας προβλέπει την αξιοποίηση για παραγωγή ενέργειας των ιδιαίτερων ενεργειακών πλεονεκτημάτων συγκεκριμένων περιοχών (καμιά αναφορά στην Βόρεια Ευβοια) και των λιγνιτικών αποθεμάτων της χωρας. Αναφέρει την κατασκευή αγωγών φυσικού αεριού σε διάφορες περιοχές (στην Εύβοια μονο προς Αλιβέρι) αλλά όχι προς Μαντουδι. (άρθρο 7)

-προκρίνει την διατήρηση της εξορυκτικής δραστηριότητας στις υφιστάμενες περιοχές αν και κάνει αναφορά μόνο στα σιδερονικελούχα μεταλλεύματα (δηλ. την ΛΑΡΚΟ) της Εύβοιας (άρθρο 7)

- για τις νέες μονάδες προτείνει την συγκέντρωση σε οργανωμένους υποδοχείς `(ΒΙΠΕ, κλπ) σε κατάλληλες θέσεις σε συγκεκριμένους άξονες. Ο κοντινότερος στη περιοχή άξονας είναι ο άξονας με κέντρο την Αθήνα προς Οινόφυτα – Θήβα – Χαλκίδα Λαμία και προς Κόρινθο – Άργος. Καμιά αναφορά για την Βόρεια Εύβοια.

- απαιτεί την αναβάθμιση της εικόνας των τουριστικών προορισμών προκειμένου να καταστούν ελκυστικότεροι.

Περιληπτικά, ο περιφερειακός και εθνικός χωροταξικός σχεδιασμός για την περιοχή προβλέπει έμμεσα και άμεσα για την περιοχή Μαντουδίου- Λίμνης:

1.   δίνει προτεραιότητα στην μετάλλευση/μεταλλουργία με διατήρηση της κλαδικής φυσιογνωμίας της περιοχής,

2.   προκρίνει την ανάπτυξη του τουρισμού όλων των τύπων με στήριξη δραστηριοτήτων που συμβάλλουν στην αναβάθμιση της εικόνας της περιοχής και

3.   προκρίνει τη δημιουργία Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Παραγωγικών Δραστηριοτήτων (ΠΟΑΠΔ), όχι ΒΙΠΕ.

Οι Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Παραγωγικών Δραστηριοτήτων (ΠΟΑΠΔ) που είναι διαφορετικές από τις ΒΙΠΕ . Ο δήμος Κηρέως στο χωροταξικό σχέδιο της Στερεάς Ελλάδας του 2003 εντάσσεται σαν ευρύτερη περιοχή για την δημιουργία ΠΟΑΠΔ στο δευτερογενή τομέα ; Ως ΠΟΑΠΔ, σύμφωνα με το άρθρο 10 του Ν.2742/1999 (ΦΕΚ 207/Α/07-10-1999), χαρακτηρίζονται θαλάσσιες ή και χερσαίες εκτάσεις που είναι πρόσφορες για την ανάπτυξη παραγωγικών ή επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του πρωτογενή, δευτερογενή ή τριτογενή τομέα, καθώς και πειραματικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Οι περιοχές αυτές μπορεί να εξειδικεύονται ανά κλάδο ή παραγωγικό τομέα και να διακρίνονται σε περιοχές αποκλειστικής χρήσης ή περιοχές κύριας χρήσης (όπου επιτρέπονται υπό όρους και άλλες δραστηριότητες). Οι περιοχές αυτές χαρακτηρίζονται και οριοθετούνται σύμφωνα με αίτηση φορέα οποιασδήποτε νομικής μορφής, στον οποίο μπορεί να συμμετέχουν φυσικά ή νομικά πρόσωπα του ιδιωτικού τομέα, νομικά πρόσωπα του ευρύτερου δημοσίου τομέα, καθώς και ενώσεις, κοινοπραξίες κ.λπ

Γυρίζοντας στις αρχικές ερωτήσεις, αν προβλέπεται η ΒΙΠΕ στον εθνικό και περιφερειακό χωροταξικό σχεδιασμό σε χώρες που οι νόμοι γίνονται από ζυμάρι, και οι αποφάσεις παίρνονται με τον τρόπο που όλοι γνωρίζουμε, η απάντηση είναι μάλλον προβλέψιμη.

Ο Kireas.org επαναλαμβάνει για άλλη μια φορά την έκκλησή του στις δημοτικές αρχές Κηρέως, Ελυμνίων και Νηλέως για κοινωνικό διάλογο πάνω στο θέμα δημιουργίας ΒΙΠΕ. Οι δημότες θα πρέπει να έχουν την ευκαιρία να ενημερωθούν από ανεξάρτητες πηγές, να αξιολογήσουν τα υπέρ και τα κατά της ΒΙΠΕ και να αποφασίσουν από μόνοι τους αν την θέλουν .