Ο σημαντικότερος τομέας των δραστηριοτήτων της Αγιορειτικής Εστίας είναι αυτός της Πρωτογενούς έρευνας στις πηγές, στο Άγιον Ορός, στη Θεσσαλονίκη και στο σύνολο σχεδόν των επιστημονικών Ιδρυμάτων και των Αρχείων της χώρας, για κρίσιμες πτυχές της ιστορίας του πνευματικού βίου, της τέχνης, της αρχιτεκτονικής κλπ. του Αγίου Όρους.
Και ταυτόχρονα η εξασφάλιση και καταχώρηση στις εκδόσεις της Αγιορειτικής Εστίας, επιστημονικών κειμένων που προσθέτουν νέα στοιχεία και πληροφορίες σχετικές με το θέμα και με το Άγιον Όρος.
ΤΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΩΝ ΝΑΩΝ, ΤΩΝ ΠΑΡΕΚΚΛΗΣΙΩΝ, κλπ. ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ
Ένα εξαιρετικής σημασίας ερευνητικό έργο που αφορούσε στην καταγραφή όλων των τοιχογραφιών του Αγίου Όρους από Καθολικά, παρεκκλήσια, φιάλες, επιγραφές, κλπ. πραγματοποιήθηκε από τους επιστημονικούς συνεργάτες της Αγιορειτικής Εστίας Γιώργο Φουστέρη και Νίκο Τουτό, στο πλαίσιο μιας απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου της Αγιορειτικής Εστίας, ύστερα από πρόταση των ανωτέρω συνεργατών, με την έγκριση της Ιεράς Κοινότητας του Αγίου Όρους και την ευλογία και την αποδοχή των Ιερών Καθιδρυμάτων του Αγίου Όρους.
Η καταγραφή περιλαμβάνει την περίοδο από το 10ο έως 19ο αιώνα.
Το έργο αυτό κρίθηκε ως μεγάλης επιστημονικής και ιστορικής σημασίας, εφάμιλλο των καταγραφών που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα σε διάφορους τομείς της ζωής και της ιστορίας του Αγίου Όρους όπως τα χειρόγραφα, η αρχιτεκτονική, κλπ.
Η Ακαδημία Αθηνών εκτιμώντας την σημασία και την υψηλή επιστημονική πληρότητα του έργου, απεφάσισε να εκδώσει τον πρώτο τόμο που περιλαμβάνει τα στοιχεία της έρευνας της περιόδου 10ος-17ος αιών, ευρετήρια, εισαγωγικά κείμενα, κλπ.
Ο ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ
Με την συμβολή διακεκριμένων Επιστημόνων, συνεργατών της Αγιορειτικής Εστίας, πραγματοποιήθηκε μία εκτεταμένη έρευνα στα Καθολικά, τα σκευοφυλάκια και τις Βιβλιοθήκες του Αγίου Όρους, προκειμένου να καταγραφεί η πολυσχιδής καλλιτεχνική αλλά και λατρευτική δραστηριότητα στο Άγιον Όρος γύρω από το πρόσωπο του Μυροβλήτη Αγίου προστάτου της Θεσσαλονίκης.
Το αποτέλεσμα της έρευνας αυτής αποτυπώθηκε σε κείμενα των:
- Συμεών Πασχαλίδη, Αναπληρωτή Καθηγητή του ΑΠΘ
- Τίτου Παπαμαστοράκη, Επίκουρου Καθηγητή Πανεπιστημίου Αιγαίου
- Νικόλαου Παζαρά, Αρχαιολόγου, υπ. Δρ. τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας ΑΠΘ
- Αντώνιου Αλυγιζάκη, Καθηγητή Πανεπιστημίου Μακεδονίας
- Κωνσταντίνου Βαφειάδη, Δρ. Βυζαντινής Αρχαιολογίας
- Ευάγγελου Κυριακούδη, Βυζαντινολόγου
- Αθανάσιου Σέμογλου, Επίκουρου Καθηγητή ΑΠΘ
και στη συνέχεια σε μία Έκθεση έργων αγιογραφιών στην Στοά Κρυπτοπόρτικους της Αρχαίας Ρωμαϊκής Αγοράς, αλλά και στην έκδοση ενός ειδικού Καταλόγου – αφιερώματος, στο αποτέλεσμα της έρευνας και την έκθεση Αγιογραφίας.
ΤΟ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΝ ΠΑΝΑΓΙΟΝ
Ένα συλλογικό έργο που παρουσιάζει για πρώτη φορά το σύνολο των οσιακών μορφών του Ιερού Άθωνος, ο αριθμός των οποίων εγγίζει, με βάση τις πηγές, τους διακόσιους και συγκροτεί με τον τρόπο αυτό ένα οιονεί ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΝ ΠΑΝΑΓΙΟΝ, θα παρουσιαστεί προσεχώς στο ελληνικό κοινό και φυσικά στην Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους.
Πρόκειται για το αποτέλεσμα επιστημονικής έρευνας που ξεκίνησε το Νοέμβριο του 2005 από ομάδα 5 καθηγητών με επικεφαλής ως συντονιστή και έχοντα την γενική επιμέλεια της έρευνας και της έκδοσης τον αναπληρωτή καθηγητή Θεολογικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, κ. Συμεών Πασχαλίδη.
Η σχετική έκδοση θα περιλαμβάνει μία συλλογή λημμάτων, τα οποία διακρίνονται για την επιστημονική τους αρτιότητα, με την ταυτόχρονη αξιοποίηση και της μακραίωνης αγιορειτικής παράδοσης. Στα λήμματα βιογραφούνται οι Άγιοι που εγκαταβίωσαν στο Περιβόλι της Παναγίας έστω και για μικρό χρονικό διάστημα, με ιδιαίτερη μάλιστα έμφαση στην αγιορειτική περίοδο του βίου τους. Κάθε λήμμα συνοδεύεται από ένα τροπάριο του Αγίου και ειδική βιβλιογραφία, ενώ το σύνολο του έργου κοσμείται με εικαστικό υλικό (τοιχογραφίες, φορητές εικόνες, μικρογραφίες, λειψανοθήκες, αντικείμενα μικροτεχνίας, κτίσματα) που σχετίζονται με την αποδιδόμενη τιμή προς κάθε Άγιο στο Άγιον Όρος. Κατ’ αυτόν τον τρόπο το βιβλίο Των εν Άθω Αγίων ο Χορός καθίσταται όχι μόνον ένα τερπνό ανάγνωσμα για κάθε φιλοαθωνίτη, αλλά και έργο αναφοράς για εκείνους που θα ασχοληθούν στο μέλλον με την ιστορία και πνευματικότητα του Αγίου Όρους.
Τα μέλη της επιστημονικής έρευνας και συντάκτες των λημμάτων του λευκώματος είναι οι:
- Συμεών Πασχαλίδης, αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ.
- Πρωτοπρ. Σπυρίδων Αντωνίου, επίκουρος καθηγητής του τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ.
- Χρήστος Αραμπατζής, επίκουρος του τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ.
- Απόστολος Κραλίδης, επίκουρος του τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ.
- Ηλίας Ευαγγέλου, λέκτορας του τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ.
- Δημοσθένης Κακλαμάνος, θεολόγος – υποψήφιος διδάκτωρ του τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ.
ΤΟ ΠΕΡΙΗΓΗΤΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΣΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ
Η ακτινοβολία του Αγίου Όρους δια μέσου των αιώνων, πνευματική και πολιτιστική στην Δύση και στον Ορθόδοξο κόσμο, ήταν φυσικό να προκαλέσει το ενδιαφέρον εκατοντάδων περιηγητών, που από το 1413 ήδη, προσέγγισαν το Άγιον Όρος καταγράφοντας εντυπώσεις, σε εκατοντάδες εκδόσεις βιβλίων, περιοδικών και εφημερίδων.
Μία ειδική έρευνα πραγματοποιήθηκε με την βοήθεια πολλών συνεργατών για να καταγράψει και να αποτυπώσει αναλυτικά και με λεπτομερή πληροφοριακά στοιχεία τους Περιηγητές, αλλά και το λαμπρό έργο (κείμενα, σχέδια, γκραβούρες, ζωγραφικοί πίνακες, φωτογραφίες, στατιστικά στοιχεία, κλπ.) που κληροδοτεί στην εποχή μας το φαινόμενο αυτό. Με βάση τα στοιχεία της έρευνας πραγματοποιήθηκε μία έκθεση τεκμηρίων και τώρα προετοιμάζεται η έκδοση των αποτελεσμάτων της έρευνας, η οποία περιλαμβάνει 370 περιηγητές, με πληροφορίες και στοιχεία γύρω από τον καθένα και το έργο τους.
ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ
Επιστημονική ομάδα, υπό την εποπτεία και το συντονισμό του κ. Κρίτωνα Χρυσοχοΐδη Διευθυντή του Ινστιτούτου Βυζαντινών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, πραγματοποιεί πρωτογενή έρευνα στις πηγές, σε αρχεία στην Ελλάδα και το Άγιο Όρος με θέμα «Το Άγιον Όρος στα χρόνια της Απελευθέρωσης», με την ευκαιρία της συμπλήρωσης το 2012 εκατό χρόνων, από την σχεδόν ταυτόχρονη με την Θεσσαλονίκη (4 Νοεμβρίου 1912) απελευθέρωσης του Αγίου Όρους, για την θεσμική οργάνωση, τον δομημένο χώρο και τις λειτουργίες του, την Τέχνη, τον πνευματικό βίο, τις σχέσεις του Αγίου Όρους με τη Θεσσαλονίκη, τους διεθνείς ανταγωνισμούς, κλπ.
Από τα πορίσματα και τα ευρήματα της έρευνας θα εκδοθεί το 2012, Επετειακός Τόμος και θα οργανωθεί Έκθεση Τεκμηρίων.
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΑΤΑΧΩΡΗΜΕΝΑ ΣΕ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗΣ ΕΣΤΙΑ ΕΣΤΙΑΣ
Συγγραφείς Σύγχρονων Επιστημονικών Κειμένων
1. Μανούηλ Πανσέληνος. Εκ του Ιερού Ναού του Πρωτάτου (2003), 311 σελίδεςΣυγγραφείς καταλόγου
Α) Ευθύμιος Τσιγαρίδας: «Μανουήλ Πανσέληνος ο Κορυφαίος Ζωγράφος της εποχής των Παλαιολόγων»
Β) Κρίτων Χρυσοχοϊδης: «Πρωτάτο. Κέντρο του Αθωνικού Μοναχισμού»
Γ) Δημήτριος Αμπόνης: «Στοιχεία οικοδομικής ιστορίας του Ιερού Ναού του Πρωτάτου»
Δ) Ιωάννης Ταβλάκης: «Η μέριμνα της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας για το Πρωτάτο»
Ε) Χρυσάνθη Τσιούμη: «Το Παρεκκλήσιο του Αγίου Ευθυμίου στον Άγιο Δημήτριο Θεσσαλονίκης»
ΣΤ) Γεώργιος Τριανταφυλλίδης, Δήμητρα Γουργιώτη: «Πανσέληνος εκ του Ιερού Ναού του Πρωτάτου, ένα Εκθεσιακό γεγονός»
Περισσότερα: ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΑΤΑΧΩΡΗΜΕΝΑ ΣΕ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗΣ ΕΣΤΙΑ ΕΣΤΙΑΣ
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΑΤΑΧΩΡΗΜΕΝΑ ΣΕ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ «ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1997»
A) Βασίλης Άτσαλος : «Τα ελληνικά χειρόγραφα του Αγίου Όρους»
B) Παναγιώτης Βοκοτόπουλος : «Μνημειακή ζωγραφική του Αγίου Όρους, 11ος – 19ος αιώνας»
Γ) Γιώργος Καλάβαρης : «Η τέχνη των εικονογραφημένων χειρογράφων του Αγίου Όρους»
Δ) Βασίλης Δημητριάδης : «Οθωμανικά έγγραφα, λήμματα»
Ε) Μαρία Θεοχάρη : «Κεντητική»
ΣΤ) Ιουστίνος Σιμωνοπετρίτης : «Χάρτινες εικόνες, λήμματα»
Ζ) Σωτήρης Ν. Καδάς : «Εικονογραφημένα χειρόγραφα, λήμμτα»
Η) Κατερίνα Κορρέ – Ζωγράφου : «Μικροτεχνία -Κεντητική, λήμματα»
Θ) Κ. Λοβέρδου – Τσιγαρίδα : «Βυζαντινή Μικροτεχνία»
Ι) Γεώργιος Ι. Μαντζαρίδης : «Ο αγιορειτικός Μοναχισμός στις απαρχές της δεύτερης χιλιετίας»
Περισσότερα: ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΑΤΑΧΩΡΗΜΕΝΑ ΣΕ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ «ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1997»
agioritikiestia.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου